İstanbul Finans Merkezi Kanunu
27 Haziran 2022 tarihinde yürürlüğe giren İstanbul Finans Merkezi Kanunu ile Türkiye Cumhuriyeti’nin uluslararası alanda finansal rekabetini arttırmak, finans ve sermaye piyasalarının entegrasyonunu güçlendirmek ve ürün ve hizmetlerin gelişmesine katkıda bulunmak amaçlanıyor. Böylece, İstanbul Finans Merkezi’nin küresel anlamda önde gelen finans merkezlerinden biri olması hedefleniyor.
Yapılan düzenleme, İstanbul Finans Merkezi’ndeki faaliyetleri ve bunlara dair teşvik, indirim, istisna ve muafiyetleri içerisinde barındırmaktadır. Ayrıca kanunda, İstanbul Finans Merkezi alanını ve merkezin yönetilmesine ve işletilmesine dair hükümler de yer alıyor.
Tek Durak Büro
İstanbul Finans Merkezi ofislerinde faaliyet gösterebilmek için katılımcılara, katılım belgesi verilir. Bu katılımcıların, izin, ruhsat gibi onay başvuruları veya katılımcıların çalışanlarına ilişkin izin ve onay başvurularının yapılabilmesi ve bu başvuruların hızlı bir süreçten geçebilmesi için tek durak büro oluşturulacak.
Tek durak büroda; Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı, Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı, Hazine ve Maliye Bakanlığı, İçişleri Bakanlığı, Ticaret Bakanlığı temsilcileri yer alacak. Bu bakanlıklar tarafından gerekli görülürse, bu bakanlıkların denetiminde olan kamu kurum ve kuruluşların temsilcileri ve ilçe belediyesi temsilcileri yer alacak.
Tek durak büro, İstanbul Finans Merkezi’ndeki işlemlerin takibini yapabilmek ve koordinasyonu sağlayabilmek adına, Cumhurbaşkanlığı Finans Ofisi tarafından sevk ve idare edilecek.
Finansal Hizmet İhracatı
Katılımcı belgesine sahip, finansal açıdan faaliyet gösteren kuruluşların yurt dışında yerleşik kişilere sunduğu hizmetler, sunulan hizmetten yurt dışında faydanılması koşuluyla, finansal hizmet ihracatı olarak değerlendirilecek.
Fakat, kuruluşların kendi hesaplarına gerçekleştirdikleri işlemleri, varlık alma/satma işlemleri ile yurt içinde yerleşik kişilerin kullanımlarını yurt dışına çıkaran hizmetler, finansal hizmet ihracatı olarak değerlendirilmeyecek.
Vergi ve diğer mali yükümlülüklere ilişkin istisna ve indirimler
Finansal hizmet ihracatı olarak değerlendirilen katılımcı belgesi almış finansal kuruluşlar, 2022 ile 2031 yılları vergilendirme dönemlerinde elde edilen kazançların %100’ü kurumlar vergisi matrahını tespitinde, kurum kazancından indirilecek. Belirtilen bu yıllardan sonra ise %75’i kurum kazancından indirilecek.
Yani, İstanbul Finans Merkezi’nde faaliyet gösteren finansal kuruluşlar ilk 10 yıl elde ettikleri kazançlardan, kurumlar vergisi ödemeyecek. Daha sonraki yıllarda ise elde ettikleri kazancın %25’i üzerinden vergi verecekler.
Ayrıca, Harçlar Kanunu gereğince alınması gereken finansal faaliyet harçları, 5 yıl süreyle alınmayacak. Damga ve banka ve sigorta muameleleri vergilerinden de muaf tutulacak.
İstanbul Finans Merkezi’nde istihdam edilen personel, yurt dışında en az beş yıllık mesleki tecrübeye sahip kişilerde %60’ı, yurt dışında en az on yıllık mesleki tecrübeye sahip kişilerde ise %80’i gelir vergisinden muaf tutulacak.
İstanbul Finans Merkezi Bölgesinin yönetilmesine dair geçiş hükmü
20 yıl süreyle, İstanbul Finans Merkezi’nin yönetimi ve bağımsız alanlarının kiralanması, belirli kurumlar için ayrılan alanlar hariç, umumi hizmetlere ayrılmış yerlere dair yönetim faaliyetleri yönetici şirket tarafından gerçekleştirilecek.
Ümraniye’de yer alacak olan İstanbul Finans Merkezi projesi, günlük ortalama 75 ila 100 bin arasında çalışanı ağırlayacak.
2022 Nisan ayında %81’i tamamlanan projenin, kiralamalarının da başlanılması bekleniyor.
Merkez Bankası İnsan Kaynakları Genel Müdürlüğü tarafından yollanılan mesaja göre, Ankara’dan İFM’ye 2.118 çalışanın naklinin sağlanacağı bekleniyor. Dolayısıyla, istihdam ve çeşitli iş ve yatırım fırsatları sunan İstanbul Finans Merkezi’nin bölgedeki konut rakamlarını arttırması da ayrıca bekleniyor.